Błękitny Piotruś> Materiały szkoleniowe> Elementy ożeglowania

Elementy ożeglowania

Obecnie najczęściej spotyka się żagle trójkątne – dlatego warto znać budowę takiego żagla. Żagiel trójkątny ma trzy rogi (jak to trójkąt): górny – fałowy (do niego przymocowany jest fał); halsowy, który wziął swoją nazwę od tego, że przedni dolny róg jest przymocowany właśnie halsem do pięty bomu; szotowy – podobnie, wziął swoją nazwę ponieważ do niego przymocowany jest szot. Żagiel trójkątny ma również trzy boki, które na żaglu nazywają się likami (lik przedni, dolny i wolny).

Płaty materiału, z których uszyte są żagle nazywają się brytami. Kieszenie, w które wkłada się listwy usztywniające żagiel nazywane są kieszeniami na listwy. Otwory w żaglu, najczęściej wzmocnione metalowymi pierścieniami, to remizki. Natomiast wzmocniony pas materiału z remizkami nazywa się refbantą. Jeśli przez te remizki przechodzą sznurki, to nazywamy je refsejzingami. Refbanta z refsejzingami służy do refowania (czyli zmniejszania powierzchni żagla). Natomiast ostatnia remizka w refbancie nazywana jest uchem refowym.

W budowie żagla czworokątnego (gaflowego) mamy dodatkowy róg (pikowy) oraz lik (górny). Natomiast róg do którego przymocowany jest fał, nazywany jest rogiem gaflowym.

Rysunek 12. Budowa żagla gaflowego i trójkątnego:

1. Róg pikowy - wzmocniona część żagla w której znajduje się ucho do mocowania pikfału;

2. Lik wolny - luźna krawędź żagla;

3. Lik górny - górna krawędź żagla, przymocowana do gafla;

4. Sposób łączenia brytów - w żeglarskim słowniku nazywany bantą;

5. Róg fałowy - wzmocniona część żagla, w której znajduje się ucho do mocowania fału (rodzaj ruchomej liny, służącej do wciągania żagla na maszt);

6. Bryt - pojedynczy płat żagla;

7. Kieszeń na listwę - żagle wzmacnia się listwami, aby przedłużyć ich żywotność oraz polepszyć jego właściwości aerodynamiczne;

8. Lik przedni - krawędź żagla, znajdująca się przy maszcie;

9. Remizka - metalowe oczko, stosowane w celu wzmocnienia otworu w żaglu;

10. Refbanta - wzmocniony pas żagla, umożliwiający refowanie żagla

11. Ucho refowe - ucho, służące do refowania żagla;

12. Refsejzing (reflinka) - linka, służąca do wiązania zarefowanego żagla;

13.  Róg halsowy - wzmocniona część żagla, którą wykorzystuje się do trymowania żagla;

14. Lik dolny - dolna krawędź żagla, znajdująca się przy bomie;

15. Róg szotowy - wzmocniona część żagla, w której znajduje się ucho do mocowania szotów (rodzaj ruchomej liny, służącej do trymowania żagli);

16. Róg fałowy - wzmocniona część żagla, w której znajduje się ucho do mocowania fału (rodzaj ruchomej liny, służącej do wciągania żagla na maszt)

Żagle muszą być również w jakiś sposób mocowane do drzewc i sztagów. Poniżej przedstawione są sposoby mocowania żagli do drzewc:

Sposoby mocowania żagla przedniego do sztagu:

Rodzaje ożaglowania, czyli różne kształty żagli i ich sposoby mocowania do omasztowania:

Typy osprzętu żaglowego, czyli jak nazwać jednostkę jeśli ma jeden maszt i jeden żagiel, a jak kiedy tych masztów i żagli jest więcej:

Oprócz podstawowych żagli, na niektórych jednostkach można mieć do dyspozycji żagle pomocnicze, np. większe od foka: genua – używana na kursach ostrych, spinaker (czaszowy żagiel symetryczny) i genaker (niesymetryczny), używane w żegludze z wiatrem; oraz żagle sztormowe: fok i grot(trajsel)